Οι αξίες σου αποτελούν τα «κρυμμένα κριτήρια» με τα οποία ερμηνεύεις τις συμπεριφορές των ανθρώπων καθώς και τις καταστάσεις γύρω σου. Οι αξίες αναφέρονται σε κάποιο επιθυμητό τρόπο συμπεριφοράς που οδηγεί τις κρίσεις, τις στάσεις και τις πράξεις σου. Είναι αναγκαίο να γνωρίζεις τις προσωπικές σου αξίες, διότι έτσι θα μπορείς να αξιολογείς καλύτερα τις επιλογές στις οποίες προβαίνεις.
Κάθε άνθρωπος θεωρεί ορισμένα πράγματα ιδιαίτερα σημαντικά για τη ζωή του και για το λόγο αυτό τα αναζητά στο περιβάλλον του σπιτιού του, του σχολείου του, της δουλειάς του, στις σχέσεις που συνάπτει με τους άλλους ανθρώπους, αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό. Επομένως, οι προσωπικές μας αξίες είναι οτιδήποτε εκτιμούμε, αποδίδουμε αξία και θεωρούμε σημαντικό. Είναι οι ανταμοιβές που αποζητούμε μέσα από τις δραστηριότητες, τις προσπάθειές μας και γενικότερα μέσα από τον τρόπο της ζωής μας.
Οι αξίες σου, δηλαδή αυτά που θεωρείς σημαντικά και αναζητάς με τις πράξεις σου σε κάθε φάση της ζωής σου, μπορεί να προέρχονται από:
Οι αξίες σου δεν παραμένουν σταθερές με το πέρασμα του χρόνου. Καθώς μεγαλώνεις και ωριμάζεις, οι αξίες που έχεις αλλάζουν και προσαρμόζονται κάθε φορά στις συνθήκες της ζωής σου. Ταυτόχρονα, οι αξίες που έχεις σε μια ορισμένη στιγμή της ζωής σου ιεραρχούνται με βάση τη σημαντικότητά τους. Η ιεράρχηση αυτή πραγματοποιείται ανάλογα με την ηλικία, τις εμπειρίες και το περιβάλλον μέσα στο οποίο διαβιώνεις. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει σωστή και λανθασμένη ιεράρχηση των αξιών σου, αρκεί βέβαια να είσαι ξεκάθαρος και συνεπής ως προς το τι θεωρείς σημαντικό κάθε φορά και τι ζητάς να επιτύχεις με τη στάση και τη συμπεριφορά σου.
Μία κατηγορία αξιών που συνδέεται με το επάγγελμα και τον κόσμο της εργασίας είναι οι επαγγελματικές αξίες. Ουσιαστικά, οι εργασιακές αξίες είναι οι αμοιβές που αναζητούμε από την επαγγελματική μας δραστηριότητα, καθώς και οι ιδιότητες που επιθυμούμε και επιδιώκουμε να αποκτήσουμε μέσα από αυτήν. Προκειμένου, λοιπόν, να εντοπίσεις τις εργασιακές σου αξίες, πρέπει να αναρωτηθείς τι επιθυμείς να κερδίζεις από τη μελλοντική σου εργασία.
Η διαμόρφωση των επαγγελματικών αξιών επηρεάζεται από ορισμένους παράγοντες, όπως είναι η οικογένεια, το φύλο, η ηλικία, η προσωπικότητα, η εργασιακή εμπειρία κ.ά. Αρχικά, μαθαίνεις τις αξίες από τα μέλη της οικογένειάς σου, καθώς είναι γνωστό ότι οι αξίες και οι πεποιθήσεις μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Καθώς, όμως, μεγαλώνεις και διαμορφώνεις τη δική σου ξεχωριστή προσωπικότητα, αποκτάς προσωπικές εμπειρίες και απόψεις, οι οποίες επιδρούν στο σύστημα των αξιών σου. Επιπρόσθετα, το φύλο σου επηρεάζει σημαντικά τις επαγγελματικές αξίες που αποκτάς. Είναι γενικότερα αποδεκτό ότι οι άντρες έχουν την τάση να ενδιαφέρονται περισσότερο για τις οικονομικές απολαβές, την ανεξαρτησία, το κύρος και τη δυνατότητα εξέλιξης στη δουλειά τους. Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες τείνουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για αναγνώριση στην εργασία, κοινωνική αποδοχή και καλές σχέσεις με τους συναδέλφους. Αναμφίβολα, και η ηλικία φαίνεται να καθορίζει τις εργασιακές σου αξίες. Καθώς ωριμάζεις και αποκτάς πληρέστερη αντίληψη για τα επαγγέλματα και τον κόσμο της εργασίας, μεταβάλλονται και οι πεποιθήσεις σου για το περιεχόμενο διαφόρων επαγγελμάτων, το μισθό, τις σπουδές που χρειάζονται και τις απαιτήσεις των εργοδοτών, με αποτέλεσμα να μεταβάλλονται ανάλογα και οι αξίες σου.
Σε γενικές γραμμές, οι εργασιακές αξίες έχουν μεγάλη σημασία για τις επαγγελματικές επιλογές που θα πραγματοποιήσεις και τη μελλοντική σου σταδιοδρομία. Είναι ζωτικής σημασίας να εντοπίσεις τις επαγγελματικές σου αξίες, δηλαδή να προσδιορίσεις αυτά που επιθυμείς να σου προσφέρει η μελλοντική εργασία σου. Ξεκαθαρίζοντας τι θέλεις να αποκομίζεις από τη δουλειά σου, βοηθάς τον εαυτό σου να εντοπίσει το είδος της απασχόλησης που θα αναζητήσει.
Το επόμενο ερωτηματολόγιο θα σε βοηθήσει στον προσδιορισμό των επαγγελματικών σου αξιών.
Ερωτηματολόγιο Επαγγελματικών Αξιών
Διάβασε τις παρακάτω προτάσεις προσεκτικά. Κύκλωσε τον αντίστοιχο αριθμό, ανάλογα με το πόσο ισχύει για εσένα η κάθε πρόταση.
Διαφωνώ απόλυτα | Μάλλον διαφωνώ | Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ | Μάλλον συμφωνώ | Συμφωνώ απόλυτα | ||
1 | Είναι προτιμότερο σε μια δουλειά να έχει κανείς ασφάλεια παρά δυνατότητες εξέλιξης. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
2 | Μου είναι δύσκολο να αντέξω στην ιδέα πως οι άλλοι στη μελλοντική δουλειά μου μπορεί να εξελιχθούν πιο γρήγορα από μένα. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
3 | Δε με ενδιαφέρει τόσο το είδος της δουλειάς που θα ασκώ όσο το να κερδίζω πολλά χρήματα. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
4 | Επιθυμώ το επάγγελμά μου να μου δίνει την ευκαιρία να αποκτώ νέες γνώσεις και δεξιότητες. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
5 | Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο στη μελλοντική μου εργασία είναι η ευκαιρία να κάνω φίλους. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | Θα ήθελα ένα επάγγελμα που να μου εξασφαλίζει ένα σταθερό μέλλον. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
7 | Θεωρώ σημαντικό σε ένα επάγγελμα να μου δίνει τη δυνατότητα να εξελιχθώ επαγγελματικά. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
8 | Η επιτυχία σε μια δουλειά κρίνεται από το πόσα χρήματα κερδίζει κανείς. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
9 | Περιμένω από τη μελλοντική δουλειά μου να είναι συναρπαστική και ευχάριστη. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
10 | Θα προτιμούσα ένα επάγγελμα που θα μου έδινε την ευκαιρία να εργάζομαι με ανθρώπους παρά με αντικείμενα. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
11 | Θεωρώ σπουδαιότερο να έχω μια δουλειά που να μου προσφέρει πάρα πολλά χρήματα. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
12 | Επιτυχία στο επάγγελμα είναι να έχω εκτίμηση και αναγνώριση από τους άλλους. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
13 | Η δουλειά δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας τρόπος να κερδίζεις τη ζωή σου. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
14 | Είναι σημαντικό για μένα να έχω στο μέλλον μια δουλειά που να μου δίνει την ευκαιρία να αναπτύξω τις δυνατότητές μου. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
15 | Δε θεωρώ σωστό να χάσω τους φίλους μου προκειμένου να αναρριχηθώ επαγγελματικά. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
16 | Είναι πολύ σημαντικό να μπορώ να βασίζομαι στο επάγγελμά μου. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
17 | Το να έχω αναγνώριση στη μελλοντική εργασία μου είναι πολύ σημαντικό για μένα. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
18 | Το επάγγελμά μου θα πρέπει να μου δίνει την ευκαιρία να κερδίζω πολλά χρήματα. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
19 | Θα ήθελα ένα επάγγελμα στο οποίο να είμαι δημιουργικός και να μπορώ να εργαστώ με νέες ιδέες. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
20 | Η μεγαλύτερη ικανοποίηση που μπορώ να πάρω από τη δουλειά μου είναι να βοηθώ τους συναδέλφους μου. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
21 | Είναι σημαντικό για μένα να γνωρίζω ότι η δουλειά μου είναι μόνιμη. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
22 | Θα προσπαθήσω να πετύχω στη δουλειά μου ακόμη κι αν αυτό συγκρούεται με άλλα πράγματα στη ζωή μου. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
23 | Για να είμαι επιτυχημένος στη μελλοντική δουλειά μου πρέπει να κερδίζω χρήματα. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
24 | Είναι σημαντικό για μένα να έχω αρκετή ελευθερία στη δουλειά μου και να μπορώ να χρησιμοποιώ όλες μου τις ικανότητες. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
25 | Είναι σημαντικό για μένα να έχω στο μέλλον ένα επάγγελμα όπου θα μπορώ να εργαστώ με φιλικά άτομα και άτομα που μου ταιριάζουν. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Βαθμολόγηση
Γράψε τον αριθμό που έβαλες σε κύκλο για κάθε πρόταση και έπειτα πρόσθεσε την κάθε στήλη για έχεις το αποτέλεσμα.
Ασφάλεια Αναγνώριση Οικονομικές Αυτοέκφραση Διαπροσωπικές
απολαβές σχέσεις
1 2 3 4 5
6 7 8 9 10
11 12 13 14 15
16 17 18 19 20
21 22 23 24 25
Σύνολο Σύνολο Σύνολο Σύνολο Σύνολο
Όσο υψηλότερη είναι η βαθμολογία σου σε κάθε επαγγελματική αξία, τόσο μεγαλύτερη σημασία δίνεις στην επαγγελματική αξία αυτή.