< ΠΙΣΩ
ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΛΕΤΗΣ
25 Μαΐου, 2020
Κατηγορία: Μαθαίνω να επιτυγχάνω
Η συστηματική μελέτη αποτελεί σε ένα μεγάλο βαθμό το κλειδί για την επιτυχία σου σε οποιαδήποτε εξεταστική δοκιμασία. Σε κάθε περίπτωση, ο εξεταζόμενος μοιάζει με τον αθλητή που διαγωνίζεται σε κάποιο κρίσιμο αγώνα. Οφείλει να φροντίσει για την εντατική εξάσκηση και την προετοιμασία του με σύνεση, χωρίς δηλαδή να καταπονηθεί πάρα πολύ και χωρίς να φτάσει σε σημεία υπερκόπωσης.
| Καλές συνήθειες |
Πριν πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του συστήματος μελέτης, το οποίο μπορεί να σε βοηθήσει να αποδώσεις καλύτερα την ώρα της γραπτής εξέτασης, θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό να αποκτήσεις ορισμένες «καλές συνήθειες», οι οποίες συνοψίζονται στις ακόλουθες:
| Πρόσεξε τη διαμόρφωση του χώρου της μελέτης. Το δωμάτιο μέσα στο οποίο μελετάς πρέπει να διαθέτει καθαρό αέρα, διότι η κλεισούρα προκαλεί πρόωρη κόπωση και πονοκέφαλο. Επιπρόσθετα, ο χώρος όπου θα μελετάς χρειάζεται να είναι καθαρός, τακτοποιημένος, φωτεινός και να αποπνέει την αίσθηση της δημιουργικότητας και της χαράς. |
| Διάλεξε το χώρο που σου ταιριάζει για να μελετάς ήσυχος και απερίσπαστος. Μην επιτρέπεις στο τηλέφωνο, στην τηλεόραση ή σε άλλους παράγοντες (π.χ. επισκέψεις φίλων ή συγγενών) να σε διακόψουν ή έστω να αποσπάσουν την προσοχή σου. |
| Δώσε την αρμόζουσα σημασία στο φωτισμό στο γραφείο της μελέτης σου. Το φως πρέπει να πέφτει στο βιβλίο ή στο τετράδιο που χρησιμοποιείς και όχι στα μάτια σου, τα οποία θα επιβαρυνθούν ακόμη περισσότερο, τη στιγμή μάλιστα κατά την οποία κουράζονται εξαιτίας της πολύωρης μελέτης. |
| Η στάση του σώματος κατά τη μελέτη πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο όρθια, προκειμένου να μην καταπονείται η σπονδυλική στήλη. Αντίθετα, το σκύψιμο όχι μόνο περιορίζει την άνετη αναπνοή και την καλή κυκλοφορία του αίματος, αλλά επηρεάζει και την πνευματική διαύγεια. |
| Διατήρησε ένα ισορροπημένο ωράριο εργασίας και ύπνου. Η στέρηση του ύπνου και η υπερβολική κόπωση αδυνατίζουν την απόδοσή σου. Για την καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου απαιτούνται αρκετές ώρες ύπνου το βράδυ (6-7 ώρες) ξεκινώντας από τα μεσάνυχτα. Οι ώρες του βραδινού ύπνου που χάνονται, δεν μπορούν να αναπληρωθούν, όσο και αν κοιμηθεί κανείς μετά την ανατολή του ήλιου. Το γεγονός αυτό αποτελεί νόμο της φύσης που εκδηλώνεται μέσω των βιορυθμών. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, έχει διαπιστωθεί ότι ένας σύντομος εικοσάλεπτος ύπνος προσφέρει αναζωογόνηση και πνευματική διαύγεια. |
| Αν νιώσεις να «κολλάς» κατά τη διάρκεια της μελέτης, μπορείς να σηκωθείς και να κάνεις κάτι ευχάριστο και αναζωογονητικό για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Ο οργανισμός σου διαθέτει περιορισμένη βιολογική αντοχή και όταν την ξεπερνάς, υποχρεώνεις τον εγκέφαλό σου να λειτουργεί χωρίς να συγκεντρώνεται, επομένως, μάταια τον ταλαιπωρείς. Θα μπορούσες να ρίξεις λίγο νερό στο πρόσωπό σου ή να κάνεις λίγη γυμναστική ή χορό. Σε μερικά από τα διαλείμματα, ωφέλιμο είναι να κάνεις κάποιες σωματικές ασκήσεις που βοηθούν στο να ανανεώνεται η σκέψη. Διατάσεις, τεντώματα και αυχενικές κινήσεις προσφέρουν ευεργετικά αποτελέσματα για τους μύες και τις αρθρώσεις, και, κατ’ επέκταση, για τη λειτουργία του εγκεφάλου. Από την άλλη, το να παρακολουθήσεις τηλεόραση ή να διαβάσεις κάποιο άλλο βιβλίο συνήθως δεν φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα, ενώ ελλοχεύει ο κίνδυνος να «μαγνητιστείς» από ερεθίσματα που θα μειώσουν τελικά τις διανοητικές σου ικανότητες. |
| Ξεκίνησε από νωρίς την προετοιμασία σου με συστηματική μελέτη και διαρκείς επαναλήψεις. Οι επαναλήψεις πρέπει να γίνονται σε χρονικές περιόδους κατά τις οποίες το μυαλό δεν είναι φορτωμένο με άλλα ερεθίσματα και πληροφορίες, διότι απαιτούμε από αυτό να εμπεδώνει και να συστηματοποιεί τις κεκτημένες γνώσεις, διαδικασία που είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα και επίπονη. |
| Χρήσιμες συμβουλές |
Στη συνέχεια, παρουσιάζεται ο τρόπος μελέτης που χρειάζεται να ακολουθεί ένας μαθητής, προκειμένου να επιτύχει στις Πανελλαδικές εξετάσεις αλλά και σε οποιεσδήποτε εξετάσεις προκύψουν κατά τη διάρκεια της σχολικής του πορείας. Στο ερώτημα λοιπόν «Πώς πρέπει να μελετάω;» που πιθανόν σε προβληματίζει υπάρχουν ορισμένες, ενδεικτικές φυσικά και όχι δεσμευτικές, απαντήσεις. Αναμφισβήτητα, αυτές αποτελούν προτεινόμενες κατευθυντήριες γραμμές, αφού τελικά το σύστημα μελέτης είναι προσωπική υπόθεση για το κάθε άτομο που μαθαίνει και αφομοιώνει τα διάφορα γνωστικά αντικείμενα με διαφορετικές μεθόδους και με διαφορετικούς ρυθμούς.
Έτσι λοιπόν:
| Μη μελετάς μηχανικά και μην απομνημονεύεις τις σελίδες του βιβλίου αυτούσιες. Αντιθέτως, προχώρησε στη σύλληψη του νοήματος του κειμένου που έχεις μπροστά σου, συγκεντρώνοντας τη σκέψη σου και παραμερίζοντας κάθε άλλο θέμα ή πρόβλημα που σε απασχολεί. |
| Κατανόησε πρώτα τον τίτλο του κεφαλαίου και στη συνέχεια διάβασε ολόκληρο το κεφάλαιο, για να καταλάβεις συνολικά ποιο θέμα πραγματεύεται. |
| Κατόπιν, μελέτησε το κεφάλαιο παράγραφο παράγραφο, σημειώνοντας τις βασικές έννοιες επάνω στο βιβλίο ή στο τετράδιο ή και στα δύο. Μπορείς να αριθμήσεις, για παράδειγμα, στάδια, να καταγράψεις ονόματα και ημερομηνίες και γενικότερα να σημειώσεις ως σχόλιο στο περιθώριο του βιβλίου οτιδήποτε βοηθάει στην κατανόηση. Οπωσδήποτε, χρήσιμο αποβαίνει να κολλάς χρωματιστά χαρτάκια με σημαντικά για εσένα στοιχεία, να χρωματίζεις ουσιώδη σημεία, να τοποθετείς σελιδοδείκτες κτλ. Άλλωστε, η μορφή που θα αποκτήσει τελικά το βιβλίο σου αποδίδει ακριβώς τον προσωπικό σου τρόπο μελέτης και τη συστηματοποίηση των γνώσεων που αποκτάς, επομένως πρέπει να είναι λειτουργική μόνο για εσένα. Μια άλλη προτεινόμενη τεχνική είναι να συμπυκνώσεις ένα μάθημα σε μια σελίδα γράφοντας στο κέντρο το θέμα και γύρω του ακτινωτά όλες τις κύριες ιδέες που σχετίζονται με αυτό. Γύρω από κάθε βασική ιδέα μπορείς να απλώσεις ακτινωτά όλες τις επιμέρους πληροφορίες. Η τεχνική αυτή σε βοηθά στην οργάνωση των πληροφοριών και σε διευκολύνει στο να ανασύρεις από τη μνήμη σου συστήματα πληροφοριών και όχι αποσπασματικές γνώσεις, τις οποίες δε θα δύνασαι να χρησιμοποιήσεις συνδυαστικά με άλλες όταν σου ζητηθούν. |
| Χρησιμοποίησε την κριτική δύναμη του μυαλού σου. Αξιολόγησε κάθε παράγραφο: τι καινούριο προσθέτει, πώς συνδέεται με τον τίτλο του κεφαλαίου ή με προηγούμενες γνώσεις που έχεις για το θέμα. Συγχρόνως, θυμήσου τι σχετικό διδάχτηκες στην τάξη, τι συζητήθηκε, ποιες απόψεις εκφράστηκαν και πού καταλήξατε. Ταυτόχρονα, κοίταξε τι έχεις σημειώσει στο τετράδιό σου από το σχετικό μάθημα, κυρίως τις ερωτήσεις ή τις ασκήσεις που έδωσε ο καθηγητής σου. Αυτή η διαδικασία θα σε κάνει να θυμάσαι ευκολότερα τα ουσιώδη και θα σε βοηθήσει να κάνεις κτήμα σου τη νέα γνώση. |
| Προσπάθησε να φανταστείς ερωτήσεις που θα διατύπωνες εσύ αν ήσουν ο εξεταστής και κατάγραψε τις απαντήσεις σου. Ίσως αυτό το υλικό να αποτελέσει το κείμενο που θα σε βοηθήσει στις επαναλήψεις σου, αλλά φυσικά είναι ωφέλιμο να ξαναδιαβάζεις συχνά και το αρχικό κεφάλαιο του βιβλίου σου. |
| Όταν απαιτείται να απομνημονεύσεις πληροφορίες που σου φαίνονται δύσκολες, προσπάθησε να δημιουργήσεις συνειρμούς με πράγματα, ιδέες, καταστάσεις που έχουν σημασία για εσένα και ενδεχομένως είναι διασκεδαστικές ή αστείες. Με τον τρόπο αυτό, θα πετύχεις τη μεγαλύτερη παραμονή των νέων πληροφοριών στη μνήμη. |
| Σύμφωνα με έρευνες επιστημόνων, οι πρωινές ώρες είναι κατάλληλες για ενασχόληση με θεωρητικά μαθήματα, δηλαδή ενισχύουν τη μάθηση που έχει σχέση με γεγονότα, λεπτομέρειες και καινούργιες έννοιες. Το απόγευμα προσφέρεται περισσότερο για επαναλήψεις και για μάθηση αντικειμένων που περιέχουν λιγότερες λεπτομέρειες. Αντίστοιχα, οι βραδινές ώρες ευνοούν την κριτική επεξεργασία των γνωστικών δεδομένων και επομένως καθίστανται καταλληλότερες για ερωτήσεις κρίσεως ή για επίλυση ασκήσεων. |
| Μελέτησε όλα τα κεφάλαια της εξεταστέας ύλης και όχι κατ’ επιλογή, νομίζοντας ότι κάποια κεφάλαια δε θα περιληφθούν στην εξέταση. |
| Αναμφισβήτητα, μην αμελείς τις επαναλήψεις. Άλλωστε, η επανάληψη είναι η μητέρα της μάθησης. |
